Primaire kleuren of CMYK?
Wat zijn de verschillen?
Wat doe ik toch verkeerd? Waarom krijg ik geen heldere kleuren maar zijn ze viezig als ik kleuren meng? Ik gebruik nu de kleurencirkel van Itten. Waarom gebruiken we geen CMYK kleuren in de schilderkunst? Wat zijn de verschillen eigenlijk tussen CMYK kleuren en de primaire kleuren van Johannes van Itten?
In een eerder artikel, “Wat zijn primaire kleuren?”, heb ik al verteld wat primaire kleuren zijn en welke kleuren verf ik heb gekocht. Ik ben niet tevreden en heb heleboel vragen. Een goede reden om dit te onderzoeken.
De kleurencirkel van Itten
De meest gebruikte kleurencirkel is het model van Johannes Itten. De primaire kleuren van deze kleurencirkel zijn rood, geel en blauw. Van Itten was een Zwitserse kunstschilder. Later werd bekend dat de kleuren van deze kleurencirkel niet de echte primaire kleuren waren maar een benadering. Je kan met deze kleuren eigenlijk geen mooie paarse kleur maken. Rood is eigenlijk geen echte primaire kleur maar de roze/paarsachtige Quinacridone (Magenta) wel. Toch wordt deze kleurencirkel nog steeds door iedereen gebruikt.
De primairekleuren van Johannes Itten zijn:
Rood
Geel
Blauw
Secondaire kleuren zijn kleuren die je krijgt door twee primaire kleuren te mengen.
De secondairekleuren zijn:
Oranje = Rood mengen met Geel
Groen = Geel mengen met Blauw
Paars = Blauw mengen met Rood
kleurencirkel volgens de theorie van Johannes Itten
CMYK
Wil je, door te mengen, een mooi heldergroen en een mooi paars krijgen kun je beter de kleuren Primair Cyaan, Primair Magenta en Primair geel gebruiken. Dit zijn de kleuren van de printer (CMYK) en wordt door drukkers gebruikt.
De letters CMYK (primaire kleuren) staan voor:
C= Cyaan
M= Magenta
Y= Yellow (geel)
K = Key (zwart)
Deze kleuren kun je natuurlijk ook voor het schilderen gebruiken. Door ze te combineren kun je alle kleuren, die je maar kunt bedenken, na bootsen.
Door de drie kleuren Cyaan, Magenta en Yellow te mengen ontstaat er geen zwart maar een donkerbruin/grijs, daarom is er zwart toegevoegd (K).
kleurencirkel CMYK
Secondaire kleuren:
De secondairekleuren van CMY(K) zijn:
Blauw = Cyaan mengen met Magenta
Rood = Magenta mengen met Yellow (geel)
Groen = Yellow (geel) mengen met Cyaan
In principe kun je met heel weinig kleuren alle kanten op. In basis heb je de volgende kleuren nodig:
Primair Cyaan
Primair Magenta
Primair Geel
Oxide Zwart
nr:572
nr:369
nr:275
nr:735
merk: Amsterdam
merk: Amsterdam
merk: Amsterdam
merk: Amsterdam
De kleurencirkel van Gerritsen.
De primaire kleuren van Itten worden nog veel gebruikt maar is wetenschappelijk onjuist. Eigenlijk zou je bij kleuren de CMY(K) kleuren toe moeten voegen om een volledig te zijn. Is hier geen kleurencirkel van gemaakt? Na even wat onderzoek te hebben gedaan is dit toch wel het geval. De kleurencirkel van Gerritsen. Waarom wordt hier nooit over gesproken. Waarom wordt altijd alleen de kleurencirkel van Itten genoemd? Ik ben verbaasd!
De kleurencirkel van Gerritsen bevat 6 kleuren en is gebaseerd op de primaire lichtkleuren RGB en de CMY(K).
RGBstaat voor:
R= Rood
G= Groen
B= Blauw (het blauw wordt ook wel violet genoemd)
Niet te verwarren met de primaire kleuren van Johannes Itten. (Rood, Geel en Blauw)
C= Cyaan
M= Magenta
Y= Yellow (Geel)
Door Gerritsen genoemde kleuren geven heel veel mogelijkheden
kleurencirkel Gerritsen
Conclusie
Zoals je kunt zien op zijn de kleuren van de CMY(K) kleurencirkel veel helderder van kleur. Waarom iedereen alleen de kleurencirkel van Itten gebruikt is voor mij nog steeds een raadsel.
Probeer het ook eens uit door deze kleurencirkels te maken en kijk wat de verschillen zijn.